ตลาดหนังแผ่น : กรณีศึกษาสำหรับหนังอินเดียในไทย

          ยุคนี้เครื่องเล่นวีซีดีราคาเฉลี่ยเครื่องละประมาณหนึ่งพันบาท  ทำให้ตลาดหนังแผ่นหรือ

วีซีดีเฟื่องฟู    การตลาดหนังแผ่นอินเดียก็พลอยได้อานิสงส์ไปด้วย

            สำหรับตลาดหนังอินเดีย ประเภท วีซีดี ดีวีดี ที่นำมาทำพาย์ไทยแล้วจัดจำหน่าย  เท่าที่ติดตามสำรวจตลาดหนังอินเดียที่ทำเป็น วีซีดี ( ดีวีดี ยังมีน้อย )   มีข้อสังเกตุดังนี้

1  ผู้ชมผู้ซื้อกลุ่มลูกค้า

1.1  กลุ่มผู้ชม   ส่วนใหญ่ เป็นสุภาพสตรี   ส่วนสุภาพบุรุษก็พอมี  แต่เมื่อเทียบสัดส่วนยังน้อยกว่าสุภาพสตรี

1.2  ผู้ซื้อผู้ชม   ยังขาดข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับหนังอินเดีย  ทั้งเรื่องที่วางตลาด  และที่น่าสนใจ

1.3  ผู้ซื้อ  มักจะตัดสินใจเลือกซื้อจากการพิจารณา

- ดารานำแสดง ( แน่นอนว่า หนังSRK มาอันดับหนึ่ง) 

 - จากนั้นจะพิจารณาสไตล์หนัง  ซึ่งหนังแนวรัก ชีวิต จะได้รับความนิยมมากกว่าประเภทบู๊  

 - แพคเกจรูปลักษณ์ หน้าปก ถ้าสวยก็ชวนซื้อ   ยิ่งเป็นชุดสามแผ่นใส่กล่องก็ยิ่งน่าสนใจแฟนขาประจำก็ตัดสินใจซื้อไม่ยากเพราะเข้าใจ (ว่าหนังไม่โดนหั่นออก)

1.4  ผู้ซื้อส่วนใหญ่ยังเขิน ๆ อยู่บ้างในการเลือกซื้อหนังอินเดีย  อาจเพราะเกรงว่าจะถูกมองหาว่าว่า”เชย”(ทั้ง ๆ ที่ความจริง หนังอินเดีย โกอินเตอร์นานแล้ว  ของไทยเพิ่งจะโกจริง ๆ จากองค์บาก ) 

       เคยด้อม ๆ มอง ๆ คนซื้อ  มีหลายรายที่ไม่ดิ่งเข้าไปตรงหนังอินเดียโดยตรง  แต่จะค่อย ๆ ค้น  ค่อย ๆ เลือก  แล้วจึงกระเทิบเข้าไปใกล้หนังอินเดีย

 เท่าที่เคยพบมีอยู่ครั้งหนึ่ง  คุณครูสุภาพสตรีพาเด็กนักเรียนประมาณชั้นประถมต้นไปเลือกหาซื้อหนังแผ่นด้วย  ขณะครูเลือกหนังอินเดียหยิบขึ้นดูหน้ากล่องพลิกไปมา      เด็กนักเรียนที่ติดตามไปด้วยถามอย่างใสซื่อตามประสาเด็กว่า

“ครูชอบดูหนังอินเดียหรือคะ  เหมือนแม่หนูเลย  แม่หนูก็ชอบค่ะ “

            เสียงใส ๆ จากคำถามทำให้คนในร้านหันไปมอง  บางคนอมยิ้มนิด ๆ     ครูสาวไม่ตอบคำถามศิษย์ตัวน้อยที่ชอบถามซอกแซกนอกหลักสูตร    แต่คุณครูสังเกตเห็นหลายคนมองมาที่เธอ  เธอวางหนังอินเดียกล่องนั้นลง  แล้วเดินไปเลือกหนังประเภทอื่นแทน   

แต่เมื่อเวลาผ่านไป  คุณครูคนเดิมก็เดินกลับมาชั้นที่วางหนังอินเดีย  หยิบไปสองสามเรื่องให้คนขายคิดเงินใส่ถุงแล้วเดินออกไป

นี่เป็นตัวอย่างหนุ่งที่ได้เคยพบมาก็พอจะเป็นภาพสะท้อนประเด็นนี้ได้บ้างไม่มากก็น้อย

1.5 ผู้ซื้อผู้ชมไม่ค่อยมั่นใจในหนัง   ทั้งนี่อาจเนื่องจากเคยเจอหนังแผ่นที่ทำออกมาแบบลดต้นทุน  ทั้งเนื้อหนัง  การพากย์  ตัดทอนสั้นลงจนบางเรื่องดูแล้วขาดอรรถรสไปเยอะ  บางเรื่องก็เป็นหนังเก่า หนังต้นทุนต่ำ  หนังลดราคาขายตามตลาดนัด  ตลาดล่าง   เรื่องละ 19 บาท  29 บาท  หรือ 4 เรื่อง 100 ทำให้ผู้ชมบางส่วนคิดว่าหนังอินเดีย”มีแค่เนี๊ยะ” 

สำหรับผู้ขาย 

การวางจำหน่ายหนังอินเดียยังค่อนข้างจำกัด    บางร้านก็พอมี  บางร้านก็ไม่มีจำหน่าย  หรือมีแต่ยังน้อย(เมื่อเทียบกับหนังฝรั่ง จีน ญี่ปุ่น เกาหลี )     ยิ่งถามหาหนังอินเดียบางเรื่อง  คนขายส่วนใหญ่ก็ยิ่งไม่รู้

แต่บางร้านก็ค่อยยังชั่ว  จัดไว้เป็นโซน ๆ หนังแต่ละชาติ  แต่ละประเภท  ซึ่งร้านประเภทนี้ยังมีไม่มากนัก (  ที่เห็นเช่นบางร้านในย่านคลองถม  )

แฟนหนังอินเดียขาประจำก็ยังพอรู้แหล่งรู้ที่  แต่ถ้าเป็นขาจร  หรือรายใหม่แล้ว  โอกาสจะหาหนังอินเดียค่อนข้างยาก

ระบบการจัดจำหน่าย วีซีดี  ผู้จัดจำหน่าย ผู้ได้รับสิทธิ์  เมื่อผลิตออกมาแล้วจะกระจายสินค้าออกไปตามระบบการตลาด   มียี่ปั้ว  ซาปั้ว  ซี่ปั๊ว ฯลฯ

หนังดัง ๆ เป็นที่ต้องการของตลาดจะมีอำนาจต่อรองมาก  ทั้งด้านราคาขายส่ง  เทอมการชำระเงินหรือเครดิต  หนังพ่วง (  หนังที่บังคับซื้อพร้อมกับหนังดัง )

หนังที่ตลาดต้องการส่วนใหญ่เป็น”หนังโรง” ที่เคยฉายโรงหนังโรงใหญ่  มีโฆษณาทางหนังสือพิมพ์ ทีวี  สื่อต่าง ๆ เช่นบิลบอร์ด   ยิ่งเป็นหนังทำเงิน หรือหนังที่ได้รับความนิยมในการเข้าฉายโรงหนัง  เมื่อนำมาทำหนังแผ่น  หนังเหล่านี้จะมี”จุดขาย”ที่เข้มแข็ง  ผู้จัดจำหน่ายก็มีพาวเวอร์ (จนบางราย “เว่อ” ไปเลย ) 

ตลาดหนังแผ่นมีศูนย์กลางอยู่ที่ย่านคลองถม และ สะพานเหล็ก   วันดีเดย์ออกวางจำหน่ายจะจัดเป็นล๊อค  แบ่งเป็นเขต เป็นโซน  มีทั้งตลาดขาย  และ ให้เช่า

กลยุทธการตลาดมีกี่เล่มเกวี่ยน  มีกี่กระบวนท่า  ต่างก็”งัด”มาใช้กันจ้าละหวั่น  เซลวิ่งกันตัวเป็นเกลียวหัวเป็นน๊อต  เนื่องจากเม็ดเงินในตลาดมหาศาล 

กลับมาดูตลาดหนังแผ่นอินเดียในไทย( เฉพาะที่พากย์ไทย)    ในเมื่อหนังอินเดียในไทย  แทบไม่ได้ฉายตามโรง ( จะมีบางเรื่องที่นำเข้ามาฉายเพียงรอบ สองรอบ)  โฆษณาทางหน้าหนังสือพิมพ์จึงไม่มี  ทางทีวีหรือสื่ออื่นก็ไม่มี

เมื่อมีการนำหนังอินเดียมาทำเป็นหนังแผ่น พากย์ไทย  ไม่ค่อยมีการโฆษณาประชาสัมพันธ์   หรือถ้ามีก็นิดหน่อย หรือเล็ก ๆ ( แทบต้องเอาแว่นขยายส่องดู )

อาจเพราะว่างบประมาณการโฆษณาจำกัด  หรือยังไม่พร้อมที่จะ”ทุ่มเพื่อสร้างตลาด”  หรืออาจเนื่องจากนโยบาย  “ การตลาดซึมลึกแบบน้ำซึมบ่อทราย ”  ที่ค่อย ๆ  ขาย  ไม่ต้องทุ่มอะไรมาก  เพราะมีฐานลูกค้าเดิมอยู่แล้ว

บางรายอาจเห็นว่า “ไม่น่าเสี่ยง” ที่จะโปรโมท  เพราะจุดคุ้มทุนสูง

ต้นทุนการผลิตหนัง มีตั้งแต่ค่าลิขสิทธ์   ค่าทำบท ค่าพากย์  ค่ามาสเตอรริ่ง

เฉพาะค่าปั๊มแผ่นวีซีดี  หนังอินเดียมาตรฐาน  อย่างต่ำต้อง  3  แผ่นต่อเรื่อง ซึ่งสิ้นเปลืองกว่าหนังทั่วไปที่เฉลี่ยเป็น วีซีดี 2 แผ่น

หนังแผ่นอินเดีย เมื่อรวมกับค่าแพ๊ค ค่ากล่อง  ค่าปก  ก็ย่อมสูงไปด้วย   แต่หนังแผ่นอินเดียวีซีดี  ราคาขายปลีกเฉลี่ยก็ไม่สูง    ประมาณเจ็ดสิบ แปดสิบบาท  จนถึงถึงร้อยเศษ ๆ ลูกค้าทั่วไปพอมีกำลังซื้อได้